Pagina 1
33112.MX-12 HoTT.4.nl Graupner HoTT Computersysteem mx-12 HoTT programmeerhandboek...
Pagina 2
Algemene aanwijzingen Veiligheidsaanwijzingen Veiligheidsaanwijzingen en behandelvoorschriften voor Nikkel-Metaal-Hydride accu’s Voorwoord Beschrijving van de radiobesturingset Stroomvoorziening Aanbevolen laadapparaten Stroomvoorziening van de zender …van de ontvanger Aanwijzingen m.b.t. de milieubescherming Lengteverstelling van de stuurknuppels Zenderbehuizing openen Omzetten van de stuurknuppels Zenderbeschrijving Bedieningselementen Achterkant zender Aansluiting hoofdtelefoon Mini-USB-aansluiting...
Pagina 3
Algemene opmerkingen bij vrij programmeerbare mixers “vrije mixers” Voorbeelden “tuimelschijfmixers” “servo-aanduiding” “algemene instellingen” “Fail Safe” “telemetrie” Instellen/weergave Satellietmodus van twee ontvangers Sensor kiezen Weergave HF status Weergave gesproken berichten “leraar/leerling” Verbindingsschema Draadloos HoTT-systeem “info” Programmeervoorbeelden Inleiding Vleugelmodel Eerste stappen Invoegen van een elektro-aandrijving E-motor en Butterfly met K1-knuppel Bediening van de klokken Gebruik van vliegfasen...
Gebruikt u altijd alleen bij elkaar behorende, originele GRAUPNER stekkers van dezelfde constructie en hetzelfde materiaal en originele GRAUPNER kristallen van de desbetreffende frequentieband. Let u er op bij het plaatsen van de kabels, dat deze niet strak getrokken, overmatig geknikt of gebroken zijn. Ook scherpe randen en kanten zijn altijd een gevaar voor de isolatie.
Vaak opladen of gebruik van accu-onderhoudsprogramma’s kan langzaam leiden tot capaciteitsvermindering. De stroombronnen moeten om de 6 maanden gemeten en op voldoende capaciteit gecontroleerd worden, en bij een duidelijk verminderd prestatieniveau worden vervangen. Koop alleen originele Graupner-accu’s.
In zoverre dit wettelijk noodzakelijk is, is de verplichting van de Fa. GRAUPNER tot schadevergoeding , uit welke rechtsgrond dan ook, beperkt tot de geldwaarde van de direct schadeveroorzakende producten van de Fa.
Pagina 7
GRAUPNER. Dit geldt niet, indien de Fa. GRAUPNER volgens dwingende wettelijke eisen wegens opzet of nalatigheid onbeperkt verantwoordelijk kan worden gesteld. Dit handboek heeft uitsluitend een informatief doel en kan zonder aankondiging worden gewijzigd. De firma GRAUPNER aanvaard geen aansprakelijkheid voor fouten resp. onnauwkeurigheden, die in het informatieve gedeelte van dit handboek aanwezig kunnen zijn.
Pagina 8
Veiligheidsaanwijzingen en behandelvoorschriften voor Nikkel-Metaal-Hydride accu’s Zoals bij alle technisch hoogwaarde producten is het absoluut noodzakelijk om de onderstaande veiligheidsvoorschriften en aanwijzingen op te volgen, om een lang en veilig plezier van uw accu’s te hebben. Veiligheidsaanwijzingen Accu’s zijn geen speelgoed en mogen daarom niet binnen het bereik van kinderen komen. ...
Ontlading Alle door Graupner en GM-Racing verkochte accu’s zijn, afhankelijk van het accutype, geschikt voor een maximale stroombelasting van 6 … 13 C (let op de specificaties van de fabrikant!). Hoe hoger de belasting, des te lager is de levensduur.
Let op de veiligheidsaanwijzingen en technische voorschriften. Lees de handleiding aandachtig door en test alle functies vóór gebruik door de servo’s aan de ontvanger aan te sluiten. Let daarbij wel op de aanwijzingen op bladzijde 20. Zo leert u in een korte tijd de belangrijkste bedieningsstappen en functies van de MX-12 HoTT kennen.
Pagina 11
Computersysteem MX-12 HoTT 6-kanaals radiobesturing met 2,4 GHz Graupner HoTT-technologie (Hopping Telemetry Transmission) Hoge betrouwbaarheid van de Graupner HoTT-technologie door bidirectionale communicatie tussen zender en ontvanger met geïntegreerde telemetrie en ultrasnelle reactietijden. Programmering door vereenvoudigde programmeertechniek met vier-weg-toetsen. Contrastrijk, 8-regelig blauw verlicht grafisch display voor de perfecte weergave van alle instelparameters en telemetrie-data.
Pagina 12
3 vliegfasen programmeerbaar 10 modelgeheugens met opslag van alle modelspecifieke programma- en instelparameters 4 schakelaars (2 drie-standen-schakelaars, 1 twee-standen-schakelaar en 1 druktoets) en 2 digitale elementen al ingebouwd en vrij te gebruiken Vrije toewijzing van alle schakelaars aan schakelfuncties door eenvoudig omzetten van de gewenste schakelaar ...
Pagina 13
Voor het opladen is tevens voor de zender de laadkabel Best.-Nr. 3022 en voor de ontvangeraccu de laadkabel Best.-Nr. 3021 nodig. Meer laadapparaten en details hierbij vindt u in de Graupner hoofdcatalogus FS en op Internet onder www.graupner.de. Technische gegevens zender MX-12 HoTT Frequentieband 2,4 …...
Pagina 14
Gebruiksaanwijzingen stroomvoorziening van de zender De zender MX-12 HoTT is standaard voorzien van een oplaadbare NiMH-accu 4NH-1500 RX RTU (Best.-Nr. 33112.1) met hoge capaciteit. (Wijzigingen voorbehouden.) De standaard ingebouwde accu is echter bij levering nog niet opgeladen. De spanning van de zenderaccu kan tijdens het zenden op het LCD-display gecontroleerd worden.
Pagina 15
Accu-bedrijfstijd op het display links onderaan Deze klok toont de cumulatieve bedrijfstijd van de zender sinds de laatste keer dat de accu werd opgeladen. Deze klok wordt automatisch naar de waarde “0:00” teruggezet, zodra bij opnieuw aanzetten van de zender, bv. na het opladen, merkbaar hoger is dan eerst.
Pagina 16
Aanwijzing: Een totaaloverzicht van accu’s, laadapparaten en meetapparatuur voor het testen van stroombronnen vindt u in de GRAUPNER hoofdcatalogus FS resp. op Internet onder www.graupner.de Laden van de ontvangeraccu De laadkabel Best.-Nr. 3021 kan voor het laden direct met de ontvangeraccu verbonden worden. Is de accu in het model aangesloten via de stroomvoorzieningkabel Best.-Nr.
Pagina 17
Lees zorgvuldig deze aanwijzingen, voordat u de zender opent. Wanneer u onervaren bent, adviseren we u om de hieronder beschreven handelingen door de Graupner-servicedienst te laten uitvoeren. De zender moet alleen in de volgende gevallen worden geopend: ...
omklapbare antenne stelschroeven terugveerkracht stuurknuppels neutralisatieschroef neutralisatieschroef remveren remveren afstelschroeven afstelschroeven rechter knuppelaggregaat linker knuppelaggregaat laadbus zenderprint niet indrukken! slot voor geheugenkaart Omzetten van de kruisknuppels neutralisering Indien gewenst kan zowel de linker als de rechter stuurknuppel van neutraliserend naar niet-neutraliserend worden omgebouwd: zender zoals hierboven beschreven openen.
Pagina 19
Remveer en ratel Met de buitenste van de beide schroeven (zie afbeelding hieronder) stelt u de remkracht en met de binnenste de kracht van de ratel van de desbetreffende stuurknuppel: Aanwijzing: De rechter knuppelaggregaat is in spiegelbeeld opgebouwd, zodat hier de bewuste schroeven links boven te vinden zijn.
Bedieningselementen van de zender Bevestigen van de omhangriem voor de zender Aan de bovenkant van de MX-12 HoTT-zender vindt u een bevestigingsoog, zie afbeelding rechts, waaraan u een draagriem kunt bevestigen. Dit punt is dusdanig aangebracht dat de zender optimaal uitgebalanceerd is wanneer deze aan de riem hangt.
Pagina 21
Data-poort Voor de aansluiting van de als accessoire leverbare Smart-Box Best.-Nr. 33700. Nadere informatie over de Smart-Box vindt u in de Graupner hoofdcatalogus FS en op Internet onder www.graupner.de bij het desbetreffende product.
“DSC” zichtbaar worden. De aanduiding van de telemetriesymbolen zijn niet te zien. Daarmee is de zender klaar voor gebruik. Wanneer de MX-12 HoTT de leraarzender is moet echter vóór het insteken van de kabel de zender worden aangezet.
Pagina 23
PC of laptop te vinden in een ondermap met de naam “NoName”. De standaard – vaste- aanmaakdatum kan eventueel met een geschikt programma op de PC gewijzigd worden en met de software, die onder www.graupner.de op de downloadpagina van de zender te vinden is, kunt u de bestanden op een PC uitlezen.
Display en toetsenveld Optische aanduiding van de positie van de trimhevels resp. bij bediening draaielement en CTRL 7+8 alternatief aanduiding van de actuele posities van deze beide modelnaam modeltype (vleugelmodel/helikopter) Mogelijke waarschuwingen zie bladzijde 33 geheugenplaats 1 … 10 stopwatch in min:s (vooruit/achteruit) klok vliegtijd in min:s (vooruit/achteruit)
Bediening van de “Data-Terminal” Invoertoetsen ESC, SET, CLEAR Symbolen Telemetrie-symbolen in het display ŸØ Het actieve modelgeheugen is nog “ongebonden” Ÿx Niet knipperend: HF zenderzijdig uitgeschakeld Knipperend antennesymbool: de als laatste aan het actieve model gebonden ontvanger inactief of buiten bereik >Mx Geen telemetrie-signaal te ontvangen...
Pagina 26
Taalkeuze en contrast van display Het menu “VERBORGEN MODUS” van de zender MX-12 HoTT vindt u vanuit bijna elk menupunt door de pijltoetsen▲▼ van de linker en de SET-toets van de rechter vier-weg-toets ingedrukt te houden, totdat na ca. 1 seconde deze aanduiding verschijnt.
Pagina 27
en kopieer het taalpakket, dat u eerst op de download-pagina van de zender had gedownload, bijvoorbeeld “voice_gb.vdf”, naar deze map. Haal nu de geheugenkaart uit uw cardreader en plaats deze in de zender. Schakel deze daarna in met uitgeschakelde HF: HF AAN/UIT? Wisselen van taal Wissel met de pijltoetsen van de linker of rechter vier-weg-toets naar de regel “BERICHTEN”:...
Pagina 28
knuppelkalibratie Zou u het gevoel hebben dat de middenpositie van de zelfneutraliserende stuurknuppels (stuurelement 1 … 4) niet exact overeenkomt met 0% stuuruitslag, dan kunt u dit als volgt controleren resp. corrigeren: Wissel naar het menu “modelkeuze” en initialiseer daar, zoals op bladzijde 57 beschreven, een vrij modelgeheugen.
Pagina 29
ESC keert u terug naar het basisdisplay. Aanwijzing: De volgorde van de hieronder beschreven displays volgt het indrukken van de ►-toets. Meer informatie over de hieronder genoemde modulen vindt u in het aanhangsel en op Internet onder www.graupner.de bij het desbetreffende product. ONTVANGER RX-S KWA...
Pagina 30
SENSOR 2 (GENERAL + ELECTRIC module) Dit display visualiseert de door een eventueel aan aansluiting “T(EMP) 2” van de General-Engine- (Best.-Nr. 33610), General-Air- (Best.-Nr. 33611) of Electric-Air-module (Best.-Nr. 33620) aangesloten temperatuur- /spanningssensor Best.-Nr. 33612 resp. 33613 gemeten actuele spanning en temperatuur. toerentalsensor Dit display visualiseert het door een eventueel aan aansluiting “T(EMP) 1”...
Pagina 31
ACC 2 Dit display visualiseert de data van een eventueel aan de ontvanger aangesloten Electric-Air-module Best.-Nr. 33620. Meer informatie bij dit product vindt u in het aanhangsel of onder www.graupner.de bij het desbetreffende product. Afhankelijk van de sensoren waarvan de module is voorzien kunnen op het display de volgende data permanent getoond worden: De actuele spanning van maximaal 2 accu’s (ACC1 en ACC2);...
Pagina 32
Afhankelijk van de sensoren waarvan de module is voorzien kunnen op het display de volgende data permanent getoond worden: De actuele spanning van maximaal 2 accu’s (ACC1 en ACC2); de meetresultaten van maximaal 2 temperatuursensoren (T1 en T2) en het brandstofniveau in de tank. Aan de rechterkant worden óf de actuele celspanningen van een accupack met maximaal zes cellen weergegeven, óf de actuele hoogte ten opzichte van de standplaats, het stijgen/dalen in m/1 s en m/3 s, de actuele stroom in Ampère en de actuele spanning van de aan de sensor aangesloten accu.
Waarschuwingen Waarschuwingen BIND n/a “Binding niet aanwezig” Aan het momenteel actieve modelgeheugen is nog geen ontvanger gebonden. Met een kort indrukken van de SET-toets komt u direct bij de desbetreffende optie. HF AAN/UIT? Moet de HF-afstraling “AAN” of “UIT” zijn? Accu moet geladen worden !! Bedrijfsspanning te laag...
Positie-aanduiding Proportionele draaielementen CTRL 7 en 8 Zodra u één van de beide op de middenconsole aangebrachte draaielementen CTRL 7 + 8 bedient, verschijnt er een klein symbool rechts naast de beide verticale positie-aanduidingen: Tegelijkertijd wisselt de positie-aanduiding van de beide middelste verticale balken tijdens het bedienen van de weergave van de actuele trimming naar de nu actuele positie van de draaielementen CTRL 7 + 8.
FRANKRIJK de universele/EUROPA-modus worden gebruikt! Met de zender MX-12 HoTT 2.4 kunnen via de bij de set geleverde en al aan de zender gebonden ontvanger maximaal 8 servo’s worden aangestuurd. Vanwege een maximale flexibiliteit, maar ook om een onbedoelde foutieve bediening te...
Best.-Nr. 6466.S. Deze wordt direct in de 3-polige PC-aansluitbus aan de achterkant van de zender bevestigd. Update van de MX-12 HoTT-software Aanwijzing: Controleer vóór iedere update in ieder geval de laadtoestand van uw zenderaccu resp. laad deze voor de zekerheid en sla alle gebruikte modelgeheugens op, om deze eventueel weer te kunnen herstellen.
Pagina 37
Kies onder “Menu” “Port Setup” of open het “Controller Menu” en klik op “Port select”: Kies nu in het venster “Port select” de correcte COM-poort uit, waaraan de USB-aansluiting aangesloten is. Deze is te herkennen aan de aanduiding “Silicon Labs CP210x USB to UART Bridge” in de kolom “Device Name”.
(Meer informatie vindt u op Internet onder www.graupner.de) Ontvanger Bij de radiobesturingset MX-12 HoTT vindt u een bidirectionele 2,4-GHz-ontvanger van het type GR-12 voor de aansluiting van maximaal 6 servo’s. Om een verbinding met de zender te kunnen opbouwen moet eerst de Graupner HoTT-ontvanger met “zijn”...
Pagina 40
Met één van de beide pijltoetsen ▲▼ van de rechter vier-weg-toets kiest u nu de alternatieve instelling “SENSOR”: Door een hernieuwd indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets sluit u uw keuze af en keert u door de centrale ESC-toets een aantal malen in te drukken terug naar de basisaanduiding van de zender. Afsluitende aanwijzingen ...
PC onder Windows XP, Vista of 7. Daarvoor heeft u de standaard meegeleverde USB- aansluiting Best.Nr. 7168.6 en de adapterkabel Best.-Nr. 7168.6A nodig. De tevens benodigde programma’s en bestanden vindt u bij het desbetreffende product als download onder www.graupner.de Aanwijzing: Na registratie van uw zender onder http://www.graupner.de/de/service/produktregistrierung...
Pagina 42
bestelnummer van de ontvanger, die geüpdatet moet worden. Bij de standaard in de set geleverde ontvanger GR-12 zou dit de map “33506_06CH_RX” zijn. Het bestand verschijnt in het bijbehorende venster: De Firmware-bestanden zijn productspecifiek gecodeerd, d.w.z. dat wanneer u een niet bij het product passend bestand uitkiest (bv.
Pagina 43
Aanwijzingen bij de installatie Inbouwen van de ontvanger Welke Graupner-ontvanger u ook gebruikt, de procedure is steeds dezelfde: Let er op dat de ontvangstantenne minstens 5cm van alle grotere metalen delen of bedrading, die niet direct uit de ontvanger komt, verwijderd is. Dit omvat naast staal- ook koolstofvezeldelen, servo’s, elektromotoren, brandstofpompen, allerlei soorten kabels enz.
Pagina 44
Daarbij ligt het aantal mogelijke laad-/ontlaadcycli duidelijk hoger dan bij bijvoorbeeld LiPo-accu’s. De nominale spanning van 6,6 Volt van een tweecellige LiFe-accu is geen probleem voor de Graupner HoTT-ontvangers of voor de expliciet voor deze hogere spanning bedoelde servo’s, regelaars, gyro’s enz.
Pagina 45
Nanofosfaat®-accu’s. De relatief hoge nominale spanning van 7,4 Volt bij een tweecellig LiPo-accupack is geen probleem voor de Graupner HoTT-ontvangers of voor de expliciet voor deze hogere spanning bedoelde servo’s, regelaars, gyro’s enz. Let er wel op, dat praktisch typen servo’s, regelaars, gyro’s enz., die vroeger en nu op de markt waren, slechts een toegestane spanning van 4,8 tot 6 Volt hebben.
Begripsdefinities stuurfunctie, stuurelement, functie-ingang, stuurkanaal, mixer, schakelaar, stuurelement- schakelaar Om u de omgang met het MX-12 HoTT-handboek te vergemakkelijken vindt u op de volgende bladzijden een aantal definities van begrippen, die in de tekst telkens weer gebruikt worden. stuurfunctie Onder “stuurfunctie” verstaat men – eerst maar onafhankelijk van het signaalverloop in de zender- het voor een bepaalde stuurfunctie opgewekte signaal.
Pagina 48
Aan- en uitschakelen van de stopwatch om de looptijd van elektromotoren te meten. In het programma van de zender MX-12 HoTT kunt u voor deze doelen in de beide modeltypen over twee zogenaamde stuurelement-schakelaars op de K1-stuurknuppel beschikken: een “G1” bij ca. -80% en een “G2” bij ca.
Pagina 49
Digitale trimming Functiebeschrijving en de K1-afschakeltrimming digitale trimming met optische en akoestische aanduiding De beide kruisknuppels zijn voorzien van een digitale trimming. Kort indrukken verstelt met iedere “klik” de neutrale positie van de kruisknuppel met een bepaalde waarde. Bij een langer vasthouden loopt de trimming met toenemende snelheid in de desbetreffende richting.
Pagina 51
vliegtuigmodellen Tot maximaal twee rolroer- en twee welfkleppenservo’s bij normale modellen alsmede V-staart- en staartloze /deltamodellen met twee rolroer-/hoogteroer- en twee welfkleppenservo’s worden op een comfortabele manier ondersteund. De meeste motor- en zweefmodellen zullen tot het staarttype “normaal”horen met een aparte servo voor hoogte-, richtings-, rolroer en motordrossel of elektronische regelaar (resp.
Pagina 52
aanwijzingen bij de installatie De servo’s MOETEN in de hier afgebeelde volgorde aan de uitgangen van de ontvanger worden aangesloten: Niet benodigde uitgangen worden gewoon open gelaten. Met name geldt: Bij toepassing van maar 1 rolroerservo blijft de ontvangeruitgang 5 voor het rechter rolroer vrij resp. kan – indien in het menu “basisinstelling”...
Pagina 53
… en staarttype “V-staart” welfklep links ontvanger stroomvoorziening rolroer rechts hoogte-/richtingsroer rechts hoogte-/richtingsroer links rolroer links ontvanger stroomvoorziening welfklep rechts Als gevolg van de verschillende inbouw van de servo’s en de roeraansturingen kan bij het programmeren de draairichting van de servo’s omgekeerd zijn. De volgende tabel biedt hierbij hulp: modeltype servo met verkeerde draairichting aanwijzing...
Pagina 55
MX-12 HoTT te kunnen toepassen. Met het helikopterprogramma van de MX-12 HoTT kunnen alle gangbare helikopters met 1...4 servo’s voor de pitchsturing worden gevlogen, volledig onafhankelijk van het feit, of ze door een verbrandings- of elektromotor worden aangedreven.
Pagina 56
Aanwijzing voor degenen, die overstappen vanaf oudere GRAUPNER-besturingen: Anders dan bij de vroegere ontvangerbezetting zijn de servo-aansluiting 1 (pitch-servo) en servo-aansluiting 6 (gas-servo) verwisseld. De servo’s moeten op de manier, zoals die rechts is afgebeeld, aan de uitgangen van de ontvanger worden aangesloten.
Gedetailleerde programmabeschrijving Nieuwe geheugenplaats aanmaken Wie het handboek tot hier toe heeft doorgenomen, zal vast en zeker al de een of andere programmering uitgeprobeerd hebben. Desondanks willen we toch elk menu gedetailleerd beschrijven. We beginnen in dit deel eerst met het aanmaken van een “vrije” geheugenplaats, wanneer er dus een nieuw model “geprogrammeerd moet worden: stop 0:00...
Pagina 58
Wilt u daarentegen met een helikopter beginnen, dan kiest u met de toetsen ▲ of ▼ van de linker of rechter vier- weg-toets één van de met “**vrij**” betitelde geheugenplaatsen en drukt u kort de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets in ter bevestiging. U wordt hierna gevraagd om het modeltype, dus “vliegtuigmodel” of “helikoptermodel”...
Pagina 59
Verder wijzen we er nogmaals op, dat uit het oogpunt van een maximale flexibiliteit, maar ook om onbedoelde fouten te voorkomen, bij beide modeltypen aan de stuurkanalen 5 en 6 standaard geen stuurelement toegewezen is. Dit betekent, dat bij uitlevering van deze set alleen de aan de ontvangeruitgangen 1 … 4 aangesloten servo’s via de beide stuurknuppels kunnen worden bewogen, aan de uitgangen 5 en 6 aangesloten servo’s daarentegen niet zullen bewegen.
Pagina 61
Modelgeheugen Model oproepen, model wissen, kopiëren model → model Op de bladzijden 24 en 25 werden de principes achter de bediening van de toetsen uitgelegd en op de vorige pagina’s, hoe u bij de multifunctie-lijst komt en een nieuwe geheugenplaats aanmaakt. Hier willen we nu de “normale”...
Pagina 62
….verschijnt. Met NEE breekt u het proces af en komt u terug bij de vorige pagina. Kiest u echter met de ►-toets van de linker of rechter vier-weg-toets JA en bevestigt u deze keuze door een kort indrukken van de SET-toets, dan wordt het gekozen modelgeheugen gewist.
Pagina 63
“a-“ resp. “hNoName.mdl” te vinden. Omdat de zender mx-12 HoTT geen real-time klok heeft worden de modeldata voorzien van een vaste aanmaakdatum op de geheugenkaart. Deze kan eventueel op de PC met een daarvoor geschikt programma worden aangepast.
Pagina 64
Met NEE breekt u het proces af en keert u terug naar de vorige pagina. Kiest u daarentegen JA en bevestigt u deze keuze met de SET-toets, dan wordt het geselecteerde model naar het gekozen modelgeheugen gekopieerd. Aanwijzingen: Verschijnt de waarschuwing… SD-kaart plaatsen ….
Basisinstelling Modelspecifieke basisinstellingen voor vliegtuigmodellen Voordat met de programmering van vliegspecifieke parameters wordt begonnen, moeten er enkele basisinstellingen worden doorgevoerd, die alleen gelden voor het juist actieve modelgeheugen. Kiest u het menu “basisinst” (“basisinstelling”) met de pijltoetsen van de linker of rechter vier-weg-toets en druk daarna de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets in: mod.geheugen basisinst...
Pagina 66
motor aan K1 geen staart normaal rolr./welfkl Na selectie van “motor aan K1” met de pijltoetsen ▲▼ van de linker of rechter vier-weg-toets is het bijbehorende invoerveld omkaderd. Druk de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets in. De actuele instelling wordt invers weergegeven.
Pagina 67
mod.naam < GRAUBELE > stuurtoew motor aan K1 stat. achter m-stop -125% +100%------ staart normaal Aanwijzing: Een schakelpunt van meer dan +100% bereikt u door tijdelijk de uitslag van servo 1 in het menu “servo- instelling” naar meer dan 100% te vergroten, en na het opslaan van het schakelpunt deze weer terug te zetten naar de oorspronkelijke waarde.
Pagina 68
Aanwijzing: Is uw model slechts van één welfkleppenservo voorzien dan moet u toch “2rolr 2welfkl” kiezen en later, in het menu “vleugelmixers”, de op bladzijde 100 beschreven mixer “rolr → welfkl” op 0% laten staan. Alle andere vleugelmixers kunt u wél gewoon toepassen. De in dit geval “vrij” blijvende tweede aansluiting voor de welfkleppen mag echter NERGENS ANDERS voor gebruikt worden! klokken In de basisaanduiding rechts op het display zijn twee klokken zichtbaar: een stopwatch en een vliegtijd-klok:...
“fasentrim”. Ontvangeruitgang Om een maximale flexibiliteit m.b.t. de ontvangerbezetting te hebben, biedt het programma van de MX-12 HoTT op de tweede pagina van het ondermenu “ontvangeruitgang” de mogelijkheid om de servo-uitgangen 1 tot maximaal 8 naar eigen inzicht te verwisselen.
Aanwijzing: Met de Channel-mapping functie van het in de MX-12 HoTT geïntegreerde telemetrie-menu kunnen de 6 stuurfuncties van de zender ook naar eigen inzicht over meerdere ontvangers worden verdeeld of ook meerdere ontvangeruitgangen aan één en dezelfde stuurfunctie worden toegewezen. Bijvoorbeeld om per rolroer twee servo’s te gebruiken in plaats van één enz.
Wacht op deze plek op de afloop van de reikwijdtetest met het ingeschakelde model. Deze moet weer op de stuurcommando’s reageren zodra de reikwijdtetest is afgelopen. Wanneer dit niet voor 100% het geval is moet u het systeem niet gebruiken en contact opnemen met de servicedienst van Graupner GmbH & Co. KG.
Pagina 72
fase 3 speed ontv.uitg. => geb. ontv. test reikw HF-module Nu kunt u met de rechter pijltoetsen kiezen tussen ON en OFF. Door de centrale SET-toets van de rechter vier- weg-toets opnieuw in te drukken sluit u de invoer weer af.
Basisinstelling Modelspecifieke basisinstellingen voor helikoptermodellen Voordat met de programmering van vliegspecifieke parameters wordt begonnen, moeten er enkele basisinstellingen worden doorgevoerd, die alleen gelden voor het juist actieve modelgeheugen. Kiest u het menu “basisinst” (“basisinstelling”) met de pijltoetsen van de linker of rechter vier-weg-toets en raak daarna de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets: mod.geheugen basisinst...
Pagina 74
Tuimelschijftype mod.naam < STARLET > stuurtoew tuimelsch 1 servo m-stop -100% +150% ----- rotor- draair . rechts Afhankelijk van het aantal servo’s voor de pitch-aansturing is er voor de bediening van de tuimelschijf een bijbehorende programmavariant nodig. Na de keuze van de regel “tuimelsch” (tuimelschijf) met de pijltoetsen ▲▼ van de linker of rechter vier-weg-toets is het invoerveld omkaderd.
Pagina 75
121, ingesteld. Motor-stop In het kader van de autorotatie-instellingen van het helikopterprogramma van de zender MX-12 HoTT bestaat de mogelijkheid om voor noodgevallen een “motor UIT”-positie voor de gasservo of regelaar in te stellen. Wanneer u in de regel “gas” in plaats van een (nood-) UIT-positie een staionairloop-positie instelt, om bijvoorbeeld bij autorotatie-oefeningen niet elke keer de motor opnieuw te hoeven starten, dan vervalt deze mogelijkheid.
Pagina 76
“rechts”: van boven gezien draait de hoofdrotor met de klok mee. “links”: van boven gezien draait de hoofdrotor tegen de klok in. Gelijktijdig indrukken van de toetsen ▲▼ of ◄► (CLEAR) zet deze optie op “rechts”. rechtsdraaiend linksdraaiend Deze invoer is nodig, om de mixers voor de koppel- en vermogenscompensatie in de goede richting te kunnen laten werken, en wel in het menu “helimix”: pitch K1 →...
Pagina 77
Stilgezette klokken kunnen door gelijktijdig indrukken van de toetsen ▲▼ of ◄► van de rechter vier-weg-toets (CLEAR) weer teruggezet worden naar de beginwaarde. Omschakeling tussen “vooruit” en “achteruit” vooruit lopende stopwatch Worden de klokken na het toewijzen van een schakelaar gestart met de beginwaarde “0:00”, dan lopen ze vooruit tot maximaal 180 min en 59 s, om dan weer bij 0:00 te beginnen.
Pagina 78
Voorbeeld van het gebruik: In het helikopterprogramma van de zender MX-12 HoTT zijn de uitgangen voor een pitchservo en de gasservo ten opzichte van oudere Graupner/JR MC-besturingen verwisseld: de gasservo zit nu op ontvangeruitgang “6” en...
Pagina 79
6 Aanwijzing: Met de Channel-mapping functie van het in de MX-12 HoTT geïntegreerde telemetrie-menu kunnen de 8 stuurfuncties van de zender ook naar eigen inzicht over meerdere ontvangers worden verdeeld of ook meerdere ontvangeruitgangen aan één en dezelfde stuurfunctie worden toegewezen. Bijvoorbeeld om per rolroer twee servo’s te gebruiken in plaats van één enz.
Pagina 80
Wacht op deze plek op de afloop van de reikwijdtetest met het ingeschakelde model. Deze moet weer op de stuurcommando’s reageren zodra de reikwijdtetest is afgelopen. Wanneer dit niet voor 100% het geval is moet u het systeem niet gebruiken en contact opnemen met de servicedienst van Graupner GmbH & Co. KG.
Pagina 81
servo-instelling servodraairichting, -midden, -uitslag S1 => 100% 100% S2 => 100% 100% S3 => 100% 100% S4 => 100% 100% S5 => 100% 100% omk midden - weg + In dit menu worden parameters, die uitsluitend de individueel aangesloten servo betreffen, ingesteld en wel de draairichting, de middenpositie en de servo-uitslag.
Pagina 82
kolom 4 “- weg +” In deze kolom wordt de weg van de servo symmetrisch of asymmetrisch voor iedere kant ingesteld. Het bereik bedraagt 0…150% van de normale servo-uitslag. De ingestelde waarde hebben betrekking op de instellingen in de kolom “midden”. Voor het instellen van een symmetrische uitslag, d.w.z.
Pagina 83
+100% +100% Naast de 2 kruisknuppels voor de stuurfuncties 1 tot 4 is de zender MX-12 HoTT ook nog standaard voorzien van andere bedieningselementen. Dit zijn: twee proportionele draaielementen: CTRL 7 en 8. In het menu worden ze “stuurelem. 7” en “stuurelem. 8”...
Pagina 84
Met de toegewezen 2-standen-schakelaars kan alleen tussen de desbetreffende eindposities heen en weer geschakeld worden, bv. motor AAN resp. UIT. De 3-weg-schakelaar SW 4/5 resp. 6/7, die in het menu “instelling stuurelement” als “stuurelem. 9” resp. “stuurelem. 10” staan, hebben natuurlijk nog een middenpositie. Gelijktijdig indrukken van de toetsen ▲▼...
Pagina 85
+100% +100% Naast de 2 kruisknuppels voor de stuurfuncties 1 tot 4 is de zender MX-12 HoTT ook nog standaard voorzien van andere bedieningselementen. Dit zijn: twee proportionele draaielementen: CTRL 7 en 8. In het menu worden ze “stuurelem. 7” en “stuurelem. 8”...
Pagina 86
Bedien nu het gewenste stuurelement (CTRL 7 tot 10) of de uitgekozen schakelaar (SW 1, 3 … 7), waarbij u er op moet letten, dat de beide proportionele draaiknoppen pas na enkele “klikken” herkend worden, dus iets langer bediend moeten worden. Wanneer de uitslag niet voldoende is, het stuurelement eventueel in de tegenovergestelde richting bewegen.
Pagina 87
aanpassen. Gelijktijdig indrukken van de toetsen ▲▼ of ◄► van de rechter vier-weg-toets (CLEAR) zet de in het inverse waarden-veld veranderde parameters terug op +100%. Belangrijk: In tegenstelling tot de instelling van de servo-uitslag heeft de instelling van de stuuruitslag echter ook effect op alle daarvan afgeleide mix- en koppelfuncties, d.w.z.
MX-12 HoTT-programma veel flexibeler en fijngevoeliger is dan bij de zogenaamde “idle up”. Als u echter toch liever uw helikopter met “idle up” wilt programmeren, dan schakelt u de hieronder beschreven functie “gaslimiet”...
Pagina 89
“helimix” (bladzijde 103 … 114) … een standaard gascurve effectief is. Zou u na het aanmaken van een modelgeheugen de standaard gascurve al gewijzigd hebben, dan moet u deze in ieder geval tijdelijk terugzetten naar de waarden “punt 1 = -100%”, “punt 3 = 0%”...
Pagina 90
Aanwijzing: Omdat deze trimming alleen in de richting “motor UIT” effect heeft verandert de bovenstaande afbeelding wanneer u in het menu “basisinstelling” in de regel “pitch min” de stuurrichting van “naar achteren” (zoals op de afbeelding) verandert in “naar voren” . Ook zijn de afbeeldingen anders, wanneer u van “pitchknuppel rechts” (zoals in de afbeeldingen hierboven) zou wisselen naar “pitchknuppel links”...
Pagina 91
Dual Rate/Expo Omschakelbare stuurkarakteristiek voor rol-, hoogte- en richtingsroer Blader met de pijltoetsen van de linker of rechter vier-weg-toets naar het menupunt “D/R Expo” van het multifunctie-menu: mod geh basisinst servoinst inst stuurel D/R Expo fasentrim vleugelmix vrije mix servoaand alg inst Fail-Safe telemetrie...
100% ------ Gewenste schakelaar in de AAN positie … en wijst u, zoals op bladzijde 48 in het onderdeel “toewijzing schakelaars en stuurelement-schakelaars” beschreven is, een schakelaar toe. De toegewezen schakelaar verschijnt op het display samen met een schakelaarsymbool, dat ook de schakelrichting weergeeft. Kies de kolom linksonder, aangeduid met DUAL, om voor elk van de beide schakelaarrichtingen de Dual-Rate-waarde met de pijltoetsen van de rechter vier-weg-toets in het inverse veld te veranderen.
Dual Rate/Expo Omschakelbare stuurkarakteristiek voor roll, nick en hekrotor roll 100% ----- nick 100% ----- 100% ----- DUAL EXPO De Dual-Rate/Expo-functie maakt een omschakelen resp. beïnvloeden van de stuuruitslagen en -karakteristieken voor rollen, nicken en hekrotor mogelijk, d.w.z. van de stuurfuncties 2 … 4 via schakelaars. Een individuele karakteristiek voor de stuurfunctie 1 (motor/pitch) wordt apart voor gas, pitch en hekrotor in het menu “helimix”...
Pagina 94
voor elk van de beide schakelaarrichtingen de Dual-Rate-waarde met de pijltoetsen van de rechter vier-weg-toets in het inverse veld te veranderen. Gelijktijdig indrukken van de toetsen ▲▼ of ◄► van de rechter vier-weg-toets (CLEAR) zet in het inverse invoerveld een gewijzigde waarde terug naar 100%. Let op: De Dual-Rate-waarde moet uit veiligheidsoverwegingen minstens 20% bedragen.
Fasentrimming Vliegfase-afhankelijke trimming van welfkleppen, rol- en hoogteroer Zolang u in het menu “basisinstelling” aan geen van de fasen 2 of 3 een schakelaar heeft toegewezen, bevindt u zich nog automatisch in de vliegfase 1 “normaal”. Zowel het nummer als mede de naam van deze vliegfase is vast ingesteld als “normaal” en kan niet veranderd worden, zodat ook in het menu “basisinstelling”...
Pagina 96
Instellen van de vliegfasentrimming In dit menu “fasentrimming” kunnen de eerder gekozen vliegfasen getrimd worden. Schakel daarvoor via de door u aangewezen schakelaar naar de gewenste vliegfase ( de * helemaal links geeft de op het moment actieve fase aan): FASENTRIM *normaal 0% start...
De software van de zender MX-12 HoTT bevat een groot aantal voorgeprogrammeerde koppelfuncties, waarbij twee (of meer) stuurkanalen met elkaar gemixt worden. Zo kan de als voorbeeld genoemde mixer al in de regel “staarttype” in het menu “basisinstelling” in de vorm van “V-staart” softwarematig geactiveerd worden.
Pagina 98
Opmerkingen: Voor het positioneren van de welfkleppen zijn er verschillende mogelijkheden. U kunt … a) … genoegen nemen met één positie per vliegfase, door – zoals op de vorige pagina’s beschreven – alleen in het menu “fasentrim” de desbetreffende trimwaarden in te voeren. b) …...
Pagina 99
wordt aangestuurd door een aparte servo, die daarom ook meteen in de vleugel kan worden ingebouwd. Door de kortere aansturingen ontstaat er een reproduceerbare en spelingvrijere aansturing van het rolroer. Deze elektronische differentiatie, die tegenwoordig gebruikelijk is, heeft in tegenstelling tot mechanische oplossingen, die meestal al bij de bouw van het model moeten worden ingesteld en vaak bij sterke differentiatie snel tot een grote hoeveelheid speling in de aansturing leiden, grote voordelen.
Pagina 100
RO -> WK (rolroer → welfklep) Met deze mixer wordt een instelbaar mixpercentage van de rolroersturing naar de welfkleppenkanalen bijgemixt. Bij een uitslag van de rolroeren bewegen dan de welfkleppen dezelfde kant als de rolroeren op, maar normaal gesproken met een kleinere uitslag, d.w.z. het mixpercentage is kleiner dan 100%. Het instelbereik van – 150% tot + 150% maakt het mogelijk, om de uitslagrichting afhankelijk van de draairichting van de welfkleppenservo’s aan de rolroeren aan te passen.
Pagina 101
Gelijktijdig indrukken van de toetsen ▲▼of ◄► van de rechter vier-weg-toets (CLEAR) zet een veranderde waarde terug naar 0%. Aanwijzing: Ook bij het uitdraaien van de stoorkleppen is het echter zinvol, de rolroeren iets naar boven uit te draaien. Dit verkleint normaal gesproken het risico op overtrekken van de vleugel.
Pagina 102
Het instelbereik bedraagt ±150%. Ook bij deze mixer liggen de “normale” waarden rond enkele tientallen procenten. WK -> HO (welfklep → hoogteroer) Bij het zetten van welfkleppen, of dit nu via “fasentrim” of via een aan de ingang “i6 “ toegewezen stuurelement plaatsvindt, kunnen als neveneffect momentbewegingen om de dwars-as ontstaan.
Helimixers Vliegfase-afhankelijke instelling van pitch, gas en hekrotor In het menu “basisinstelling” kan door het toewijzen van schakelaars aan “fase 2” of “autorotatie” een omschakeling van vliegfasen worden geactiveerd. Met één van de schakelaar SW 3 … 7 kan dan omgeschakeld worden tussen de fase “normaal”...
Pagina 104
Gewijzigde instellingen kunnen altijd door een gelijktijdig indrukken van de toetsen ▲▼ of ◄► van de rechter vier-weg-toets (CLEAR) weer naar de standaardwaarden worden teruggezet. De centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets indrukken om de invoer te beëindigen. Pitch (pitchcurve (K1 → pitch)) Wissel eventueel met de pijltoetsen ▲▼van de linker of rechter vier-weg-toets naar de regel “pitch”...
Pagina 105
(idle-up)” en “zonder gasvoorkeuze” – is dan overbodig. Op deze manier voorkomt u ook een “weggeven” van een vliegfase aan de idle-up, omdat het verhogen van het toerental onder het hoverpunt in het MX-12 HoTT-programma flexibeler en beter te programmeren is dan via de zogenaamde “idle-up” bij de oudere MC-radiobesturingen.
Pagina 106
Voorbeeld-gascurven van verschillende vliegfasen: hover kunstvlucht 3D-vlucht (afgeronde curve) Aanwijzingen bij het toepassen van de “gaslimiet”-functie: In ieder geval moet u van de gaslimiet-functie gebruik maken (menu “instelling stuurelement”, bladzijde 88). Daarmee is aan de linker aanslag van het gaslimiet-stuurelement de gasservo helemaal van de gascurve gescheiden;...
Pagina 107
K1 -> hekrotor (statische koppel-compensatie) K1 -> hek ingang uitgang punt 3 <normaal> Standaard is een draaimoment-compensatie met een lineair percentage van steeds 0% ingesteld, zoals nodig is voor een “Heading-Lock”-gyro, zie afbeelding hierboven. Belangrijke aanwijzing: Let in dit verband in ieder geval op de handleiding bij uw gyro, omdat anders het risico bestaat, dat uw heli eventueel onbestuurbaar wordt.
Pagina 108
(rekenkundig 141%). Het mechaniek van de tuimelschijf kan uitslijten en in extreme gevallen kunnen bv. de kogelkoppen losspringen. In de zender MX-12 HoTT maakt een software-functie een begrenzing van de tuimelschijf-uitslag mogelijk, dus van de hoek die de tuimelschijf kan maken, van 100% (de uitslag is begrensd op de waarde, die door één van de functies rol resp.
De basisinstelling Hoewel pitch- en gascurven in de MX-12 HoTT zender in grote mate elektronisch kunnen worden ingesteld, moet u alle aansturingen in het model volgens de aanwijzingen in de handboeken bij de helikopter al mechanisch correct worden ingesteld.
Ongeveer in het midden van de knuppeluitslag hoort het model los te komen en met een ongeveer bijpassend toerental te hoveren. Is dit niet het geval, dan gaat u als volgt te werk: 1. Het model komt pas los, wanneer de pitchknuppel zich boven het midden bevindt: a) toerental is te laag Oplossing: verhoog in de mixer “kanaal 1→gas”...
Pagina 111
beetje te verhogen, tot het model weer hovert bij een middenpositie van de knuppel. Hovert het model daarentegen ónder de middenpositie van de stuurknuppel, dan moet de instelhoek dienovereenkomstig verkleind worden. Soms kan het nodig zijn, om de carburateuropening voor het hoveren (punt 3) van “K1 → gas” te corrigeren. Deze afbeelding toont alleen de verandering van het hoverpunt, d.w.z.
Helimixers Instelling autorotatie Door de autorotatie is een echte, maar ook een modelhelikopter in staat, om bijvoorbeeld na het uitvallen van de motor veilig te landen. Ook bij een uitval van de hekrotor is het directe uitzetten van de motor en de landing in de autorotatie de enige mogelijkheid, om een oncontroleerbare, snelle draaiing om de hoogte-as en de daaruit resulterende crash te voorkomen daarom vindt de omschakeling NAAR de autorotatiefase ook zonder vertraging plaats.
Pagina 114
(statische koppelcompensatie) Bij een normale vlucht is de hekrotor zo ingesteld, dat hij bij het hoveren het draaimoment van de motor compenseert. Hij veroorzaakt dus in de basisinstelling al een bepaalde stuwkracht. Deze stuwkracht wordt dan door de hekrotorsturing en door verschillende mixers voor allerlei soorten van koppelcompensatie gevarieerd en afhankelijk van de weersomstandigheden, het toerental en andere invloeden met de hekrotortrimming bijgesteld.
De principes van de bediening en de betekenis werden u op bladzijde 97 al uit de doeken gedaan. Hieronder volgt algemenere informatie over de zogenaamde “vrije mixers”. De MX-12 HoTT biedt bovenop de hierboven genoemde voorgeprogrammeerde mixers in elke modelgeheugenplaats nog drie vrij programmeerbare lineaire mixers, waarbij u de ingang en uitgang naar eigen goeddunken kunt definiëren.
Pagina 116
Vrije mixers Lineaire mixers Onafhankelijk van het gekozen modeltype staan in elk van de 10 modelgeheugenplaatsen drie lineaire mixers met de extra mogelijkheid van niet-lineaire stuurcurven ter beschikking. In het eerste deel willen we echter eerst alleen de programmering van de eerste displaybladzijde bespreken. Daarna houden we ons bezig net het vastleggen van mixpercentages de tweede displaybladzijde van dit menu.
Pagina 117
asymmetrische mixpercentages nodig heeft of het mixer-neutraalpunt moet verschuiven, dan zet of laat u de voorgeprogrammeerde mixers op “0” en vervangt u ze door een vrije mixer. mixer wissen Om een al gedefinieerde mixer eventueel weer te wissen, kiest u met de pijltoetsen ▲▼ van de linker of rechter vier-weg-toets de desbetreffende regel, wisselt u eventueel met de pijltoetsen ◄►...
Pagina 118
Mixpercentages en mixer-neutraalpunt Nadat we tot nu toe de verschillende mixerfuncties hebben uitgelegd, beschrijven we nu het instellen van lineaire en niet-lineaire mixercurven. De mixercurven worden voor elk van de in totaal 3 mixers op een tweede display-bladzijde geprogrammeerd. Kies de gewenste mixerregel uit met de pijltoetsen ▲▼van de linker of rechter vier-weg-toets, wissel met de pijltoetsen ervan naar de rechter kolom (=>) en druk dan de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets in om op de bladzijde met de grafiek te komen.
Pagina 119
We willen voor de duidelijkheid van de afbeeldingen echter deze als “Offset” aangeduide waarde op slechts -75% instellen. MIX1 6-> HO offs -75% STO SEL Aanwijzingen: Via de keuze van SEL door middel van de pijltoets ►van de linker of rechter vier-weg-toets en een aansluitend indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets kunt u met de pijltoetsen van de linker of rechter vier-weg-toets de Offset-waarde met de hand instellen resp.
Pagina 120
Aanwijzing: In het geval van een schakelkanaal-mixer van het type “S → NN*” moet u de toegewezen schakelaar omzetten. De verticale lijn springt tussen de linker en rechter kant. *N.N.= Nomen Nominandum = de te noemen naam Voorbeelden: 1. Voor het openen en sluiten van een sleepkoppeling werd de schakelaar SW 3 al in het menu “instelling stuurelement”...
TS-mixers Pitch-, rol-, nickmixer TS-MIXER ptch +61% roll +61% nick +61% In het menu “basis-instelling” heeft u in de regel “tuimelsch.” (tuimelschijf) vastgelegd, hoeveel servo’s er voor de pitchsturing in uw helikopter zijn ingebouwd, zie bladzijde 73/74. Met deze vastlegging worden automatisch de functies voor roll, nick en pitch op de juiste manier met elkaar gekoppeld, zodat u zelf geen verdere mixers hoeft te definiëren.
Servo-aanduiding Blader met de pijltoetsen van de linker of rechter vier-weg-toets naar het menu “servo-aanduiding” van het multifunctie-menu: modelgeh. basisinst. servoinst. inst.stuurel. D/R expo fasentrim vleugelmix vrije mix servoaand. alg.inst. Fail-Safe telemetrie Door een indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets opent u deze. De optische weergave van de actuele servo-posities kunt u echter niet alleen via de keuze van dit menu oproepen, maar ook door een gelijktijdig indrukken van de toetsen ◄►...
Algemene instellingen Blader met de pijltoetsen van de linker of rechter vier-weg-toets naar het menupunt “alg.inst.” van het multifunctiemenu: modelgeh. basisinst. servoinst. inst.stuurel. D/R expo fasentrim vleugelmix vrije mix servoaand. alg.inst. Fail-Safe telemetrie Door een indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets opent u deze: accutype Ni-MH waarsch.accu...
Pagina 124
Om onder alle weersomstandigheden en bij elke temperatuur de optimale leesbaarheid van het display van de MX-12 HoTT te garanderen kunt u het schermcontrast instellen: stop 0:00 vlucht 0:00 Kies met de pijltoetsen ▲▼ van de linker of rechter vier-weg-toets de regel “contrast”:...
Pagina 125
Fail Safe FAIL SAFE houd vertr 0.25s De door het systeem opgeroepen hogere veiligheid van het HoTT-systeem ten opzichte van de klassieke PPM - technologie resulteert uit het feit, dat de in de HoTT-ontvanger ingebouwde microprocessor niet alleen de signalen van “zijn” zender verwerkt maar ook “onzuiver” ontvangen signalen nog kan bewerken. Pas wanneer deze, bv.
Pagina 126
Met de Channel-Mapping-functie van het in de zender MX-12 HoTT geïntegreerde “telemetrie”-menu kunnen stuurfuncties ook willekeurig over meerdere ontvangers verdeeld worden of ook meerdere ontvangeruitgangen van dezelfde stuurfunctie worden voorzien. Bijvoorbeeld om per rolroerhelft twee servo’s in plaats van maar één enkele te gebruiken enz.
Pagina 127
De onder het verzamelbegrip “telemetrie” samengevatte menu’s zijn vanuit het basisdisplay van de zender MX-12 HoTT te bereiken door de centrale ESC-toets van de linker vier-weg-toets gedurende ca. een seconde in te drukken. Dezelfde menu’s kunnen echter ook net als de andere menu’s van de zender in de multifunctie- lijst door een indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets worden opgeroepen: modelgeh.
R-VOLT actuele bedrijfsspanning van de ontvanger in Volt L.R-VOLT laagste bedrijfsspanning van de ontvanger sinds het laatste inschakelen in Volt SENSOR 1 geeft de waarde van de optionele telemetrie-sensor 1 in Volt en ºC aan SENSOR 2 geeft de waarde van de optionele telemetrie-sensor 2 in Volt en ºC aan Signaalkwaliteit (S-QUA) De signaalkwaliteit (S-QUA) wordt via het terugkoppelingskanaal van de ontvanger “live”...
Pagina 129
RX SERVO Let in ieder geval voordat u eventueel op deze displaybladzijde gaat programmeren op de aanwijzingen op bladzijde 126. Waarde verklaring mogelijke instellingen OUTPUT CH kanaalkeuze 1 … afhankelijk van ontvanger REVERSE servo-omkeer UIT / AAN CENTER servo-midden in μs indien actief (invers) afhankelijk van positie stuurelement TRIM trimpositie in μs...
Pagina 130
In deze regel kiest u het in te stellen OUTPUT CH (servo-aansluiting van de ontvanger) uit. INPUT CH (keuze van het ingangskanaal) Zoals al genoemd op bladzijde 126 kunnen de 6 stuurfuncties van de zender MX-12 HoTT bij behoefte willekeurig over meerdere ontvangers worden verdeeld of ook meerdere ontvangeruitgangen worden voorzien van dezelfde stuurfunctie.
Pagina 131
U wilt bij een groot model het richtingsroer met twee of meer servo’s aansturen: wijs aan de desbetreffende OUTPUT CH (servo-aansluitingen) telkens één en hetzelfde INPUT CH (stuurkanaal) toe. In dit geval het standaard richtingsroerkanaal 4. MODE De instellingen van de opties “MODE”, “F.S.Pos.” en “DELAY” bepalen het gedrag van de ontvanger wanneer er een storing in de overdracht tussen de zender en ontvanger zou plaatsvinden.
Schakel de zender uit en controleer de Fail-Safe-posities aan de hand van de servo-uitslagen. “Fail Safe” in combinatie met “Channel Mapping” Om er zeker van te zijn dat ook in het geval van een storing gemappte servo’s – dus servo’s, die door een gemeenschappelijk stuurkanaal (INPUT CH) worden aangestuurd –...
Pagina 133
MIXER Tot maximaal 3 mixers kunnen tegelijkertijd geprogrammeerd worden. Wissel via “MIXER” tussen mixer 1, mixer 2 en mixer 3. De volgende instellingen in dit display betreffen altijd alleen de in de regel “MIXER” gekozen mixers. Belangrijke aanwijzing: Als u in het menu “vleugelmixers” of “vrije mixers” al mixerfuncties heeft geprogrammeerd moet u er in ieder geval op letten dat die mixers zich niet met die uit het menu “RX FREE MIXER”...
Pagina 134
Als u dus bijvoorbeeld aan de zenderkant “2RO” heeft ingesteld en de hier besproken optie RX CURVE in plaats van het individueel instelbare menu “D/R Expo”, bladzijde 91, van de zender MX-12 HoTT wilt gebruiken, dan moeten er 2 curven worden gezet: Wanneer u dit niet doet zouden het linker en rechter rolroer verschillende stuurkarakteristieken hebben.
Pagina 135
Door een indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets activeert u het invoerveld: Met één van de pijltoetsen van de rechter vier-weg-toets kiest u nu START: Door een indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets start u nu de testprocedure. Het invoerveld wordt weer “normaal”...
Pagina 136
… worden twee HoTT-ontvangers via een 3-aderige verbindingskabel (Best.-Nr. 33700.1 (300 mm) of 33700.2 (100 mm) aan de servo-aansluiting met elk het hoogste nummer met elkaar verbonden. Meer informatie hierover vindt u op Internet onder www.graupner.de. Via deze verbinding worden alle kanalen van die HoTT-ontvanger, die als SUMO geconfigureerd werd, en als satellietontvangers wordt betiteld, permanent naar de tweede HoTT-ontvanger, de hoofdontvanger, die als …...
Pagina 137
Sensor kiezen Na keuze van de gewenste menuregel met de pijltoetsen ▲▼ van de linker of rechter vier-weg-toets … telemetrie instellen/weergeven sensor kiezen weergave HF status keuze berichten … en aansluitend indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets wordt het uitgekozen ondermenu geopend: sensor kiezen ontvanger...
Keuze gesproken berichten Na keuze van de gewenste menuregel met de pijltoetsen ▲▼ van de linker of rechter vier-weg-toets … telemetrie instellen/weergeven sensor kiezen weergave HF status keuze berichten … en aansluitend indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets wordt het uitgekozen ondermenu geopend: HERHALEN keuze berichten...
Pagina 139
volgend bericht 1 vario zender ontvanger sensor … en aansluitend indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets wordt het uitgekozen ondermenu geopend: Volt actueel: modeltijd: accutijd: stopwatch: vliegtijdklok: kloktijd: In dit menu kunt u na keuze van de gewenste regel met de pijltoetsen ▲▼ van de linker of rechter vier-weg-toets en een aansluitend indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets het gekozen gesproken bericht deactiveren of uitkiezen: Volt actueel:...
Pagina 141
één van de volgende updates deze beschrijving niet meer met de dan gegeven functionaliteit van het leraar-leerling-systeem overeenkomt. MX-12 HoTT als leraarzender Het trainermodel moet compleet, d.w.z. met alle functies inclusief de trimming en eventuele mixerfuncties zowel in een geheugenplaats van de HoTT-leerlingzender als ook in de HoTT-leraarzender geprogrammeerd zijn.
Pagina 142
DSC-bus van de zender beschikt over het als leraarzender benodigde PPM-signaal. Let in dit geval echter op de voorschriften bij de desbetreffende leraarzender. Aan een leraarzender MX-12 HoTT kan als leerlingzender in principe ook bijna elke andere zender uit het voormalige en huidige Graupner-programma met minstens 4 stuurfuncties gebruikt worden. Meer informatie hierover vindt u in de hoofdcatalogus FS en op Internet onder www.graupner.de.
4179.1 Voor het leraar-/leerling-gebruik tussen twee willekeurige, van een DSC-bus voorziene Graupner- zenders – herkenbaar aan de tweepolige cinchstekker aan beide einden. 3290.7 Leraar-/leerlingkabel voor het verbinden van een leraarzender met DSC-bus (bv. MX-12 HoTT) of ook een van de optionele DSC-module Best.-Nr. 3290.24 voorziene zender met een Graupner-leerlingzender met leerling-bus van het opto-electronische systeem –...
Pagina 144
MX-12 HoTT Vanwege de voortdurende uitbreiding van het assortiment vindt u de meest actuele informatie op Internet onder www.graupner.de leerlingzender MX-12 HoTT leraar-/leerling-kabel leraar-/leerling-kabel Best.-Nr. 4179.1 Best.-Nr. 3290.8 leraarzender met DSC-bus leraarzender met leraarmodule Best.-Nr. 3290.2, 3290.19, 3290.22...
Draadloos HoTT-systeem Als alternatief voor het op de vorige bladzijden beschreven “klassieke” systeem via een leraar-/leerling-kabel kunnen twee HoTT-zenders ook draadloos als een leraar-/leerling-systeem met elkaar gecombineerd worden. Voorbereidingen Belangrijke aanwijzing: De hieronder staande beschrijving is gebaseerd op de zendersoftware 1.65, zoals die bij de uitgave van deze handleiding actueel was, en is ook geldig voor alle eerdere softwareversies.
Pagina 146
Moet dus bijvoorbeeld de rolroer-functie (2) overgegeven worden en is het model voorzien van twee rolroerservo’s, die normaal gesproken aan de ontvangeraansluitingen 2 en 5 zijn aangesloten, dan moeten bij het draadloze HoTT-systeem ook de stuurkanalen 2 en 5 worden overgegeven en niet alleen, zoals bij zender met een uitsluitend kabelgebonden systeem, alleen nummer 2, zie bovenstaande afbeelding.
Pagina 147
SW: --- BIND: U kunt nu bij beide zenders terugkeren naar het basisdisplay en het trainergebruik na een grondige controle van alle functies beginnen. Zou daarentegen maar bij één van de beide of bij geen enkele zender “AAN” zichtbaar zijn en de bindingsprocedure dus mislukt zijn, dan moet u eventueel de positie van de beide zenders veranderen en de hele procedure herhalen.
Pagina 148
Kiest u daarentegen met een pijltoets van de linker of rechter vier-weg-toets “UIT” … Draadloze LL-verbinding VERDER … en bevestigt u deze keuze door een indrukken van de centrale SET-toets van de rechter vier-weg-toets, dan zet u de desbetreffende zender weer terug naar het “normale” bedrijf. De binding aan een leraar- resp. leerlingzender moet dan eventueel opnieuw worden gemaakt.
Pagina 149
Door vergelijken van het hier getoonde nummer met die van de update-versie, zoals die op Internet op de downloadpagina van het desbetreffende product onder www.graupner.de wordt aangeboden, kunt u beoordelen of een update van het zenderbedrijfssysteem nodig en zinvol is. Eventueel is het versienummer ook bij aanvragen van de servicedienst nodig.
Pagina 150
beschikbaar RFID ABCDEF12 Firmware ver. 1.11 SD-kaart 2048MB beschikbaar 1234MB Aanduiding van de beschikbare geheugencapaciteit in KB. Zoals al eerder genoemd verschijnt de weergave van de beschikbare geheugencapaciteit – afhankelijk van de totale capaciteit van de gebruikte SD-kaart – pas na een bepaalde tijd na het inschakelen van de zender.
Pagina 151
… is eenvoudiger, dan dat het op het eerste gezicht lijkt! Voorwaarde voor een juiste en snelle programmering is echter, en dat geldt niet alleen voor de MX-12 HoTT, maar in principe voor alle programmeerbare zenders, de mechanisch correcte inbouw van alle radiobesturingcomponenten in het model! Uiterlijk bij het aansluiten van de aansturingen moet er daarom op gelet worden, dat de servo’s zich elk in hun neutrale positie bevinden en hun roerhevels ook in de gewenste richting...
Pagina 152
Omgekeerd kan het natuurlijk ook zo zijn, dat voor een bepaald model niet elk van de beschreven stappen relevant is, zoals ook sommige gebruikers voor hun model de beschrijving van een bepaalde stap zullen missen….Hoe dan ook, uiterlijk nu, direct voor het begin van een modelprogrammering, moet u nadenken over een zinvolle toewijzing van de stuurorganen.
Pagina 153
Eerste stappen bij de programmering van een nieuw model Voorbeeld: vliegtuigmodel zonder motoraandrijving Met de programmering van een nieuw model begint u in het menu “modelgeheugen” met het activeren van het ondermenu … “model oproepen” (bladzijde 61) …, kiest dan met de pijltoetsen ▲▼ van de linker of rechter vier-weg-toets een vrije modelgeheugenplaats uit … **vrij** **vrij** **vrij**...
Pagina 154
“geen” Het remsysteem is in de voorste positie van de gas-/remknuppel “ingedraaid” en de mixers “rem→N.N*” in het menu “vleugelmixers” zijn geactiveerd. In de regel “rolr/welfkl” van het menu “basisinstelling” kunnen “1RO”, “2RO” en “2RO 2WK” gekozen worden en in het menu “vleugelmixers” zijn de mixers “rem -> N.N*” en eventueel alle mixers “van” en “naar” welfkleppen geactiveerd.
Pagina 155
“servo-instelling” (bladzijde 81) S1 => 100% 100% S2 => 100% 100% S3 => 100% 100% S4 => 100% 100% S5 => 100% 100% omk midden - weg + … kunnen nu de servo’s in “draairichting”, “neutrale positie” en “ servo-weg” aan de noodzakelijke eisen van het model worden aangepast.
Pagina 156
mod.naam < > stuurtoew motor aan K1 geen staart normaal rolr./welfkl. …. en moeten de rolroeren met de gas-/remknuppel (K1) voor het afremmen worden omhoog gezet, dan moet in de regel “rem->RO” (rem → rolroer) een bijbehorende waarde worden ingevuld. RO-diff.
Invoegen van een elektro-aandrijving in de modelprogrammering Een elektro-aandrijving kan op verschillende manieren worden ingeschakeld. De eenvoudigste methode om een elektromotor in de programmering in te voegen, bestaat in het gebruik van de gas-/remknuppel (K1). Omdat deze echter bij de hiervoor beschreven modelprogrammering al voor het remsysteem werd toegepast, is óf de vanaf bladzijde 159 beschreven omschakelbare oplossing óf het gebruik van een alternatief stuurelement nodig.
Pagina 158
stuurelementtoewijzing”. Beweeg nu de uitgekozen schakelaar vanuit de “UIT”- naar de “AAN”-positie. In het inverse veld verschijnt het schakelaarnummer samen met een symbool, dat de schakelrichting laat zien. vrij +100% +100% +100% +100% De instelling van de bij de regelaar horende stuuruitslagen kan in de 3 kolom worden ingevoerd, of alternatief in de kolom “servo-uitslag”...
Pagina 159
“motorvlieger” eerder voor “naar achteren”. Hoe dan ook, de zender MX-12 HoTT maakt beide varianten nodig. In de hieronder volgende tekst gaan we uit van het samenleggen van de beide “UIT”-posities op “naar voren”. Als u het toch liever anders heeft: de enige afwijking van de hier beschreven versie bestaat slechts in de keuze van “geen/inv”...
Pagina 160
Heeft u zich er van overtuigd, dat het effect van de K1-knuppel op de motor “in orde” is, dan moet bij de volgende stap ervoor gezorgd worden, dat diens invloed op de motor zowel aan- als uitgeschakeld kan worden, om alternatief ook het remsysteem te kunnen bedienen.
Pagina 161
RO – diff. +33% ----- -> RI +55% ----- -> HO -5% ----- -> RO +44% -> RO 0% ----- Aanwijzing: De getoonde instellingen zijn als voorbeelden bedoeld en mogen in geen geval zonder meer worden overgenomen. Wanneer u nu nog een keer naar “servoaanduiding” wisselt en alleen de K1-knuppel beweegt, zult u vaststellen, dat óf de balkaanduiding van kanaal 1 op ca -100% blijft staan en de aanduidingen van de kanalen 2 + 5 en eventueel 6 + 7 de stuurknuppel volgen, óf dat, zodra de schakelaar wordt omgezet, de laatstgenoemde ongeveer in het midden blijven staan en alleen de aanduiding van kanaal 1 beweegt.
Pagina 162
Bediening van de klokken door K1-stuurknuppel of schakelaar SW 1 … 9 Wanneer u als voortzetting van het op de vorige bladzijden beschreven modelprogrammering voorbeeld 4 heeft gekozen, of wanneer u onafhankelijk van dit voorbeeld de K1-stuurknuppel (gas-/remstuurknuppel) voor de motorregeling toepast, dan kunt u diens stuurelement-schakelaar gebruiken voor het automatisch in- resp.
Toepassen van vliegfasen Binnen elk van de 10 modelgeheugen kunnen maximaal 3 verschillende vliegfasen (vliegtoestanden) met van elkaar verschillende instellingen worden geprogrammeerd. Elk van deze vliegfasen kan via een schakelaar worden opgeroepen. Op een eenvoudige manier kunt u zo tussen verschillende instellingen, die voor de diverse vliegtoestanden zoals bv.”normaal”, “thermiek”, “speed”, “afstand”...
Pagina 164
Programmeervoorbeeld: parallel lopende servo’s Soms is er een tweede, parallel lopende servo nodig, wanneer bv. een tweede hoogteroer of richtingsroer door een aparte servo of één groot roer door twee servo’s tegelijk moet worden aangestuurd. Hetzelfde geldt, wanneer hoge stelkrachten een tweede servo nodig maken. Deze taak zou ook opgelost kunnen worden door de beide servo’s via een V-kabel gewoon met elkaar te verbinden.
Programmeervoorbeeld: delta- en staartloos model Wat in het begin van de vleugelmodel-programmering op bladzijde 151 aan algemene opmerkingen over de inbouw en de afstemming van de RC-installatie in een model werd gezegd, geldt natuurlijk ook voor delta- en staartloze modellen! Daarbij horen ook de opmerkingen over het invliegen en het verfijnen van de instellingen tot aan de programmering van vliegfasen.
Pagina 166
* “stationair naar voren resp. achteren”: K1-trimming werkt naar voren of naar achteren. De waarschuwing “gas te hoog”, zie bladzijde 25, en de optie “motor-stop” in het menu “basisinstelling” zijn geactiveerd. In de regel “rolr/welfkl” van het menu “basisinstelling” staan alleen “1RO” en “2RO” ter beschikking en in het menu “vleugelmixer”...
Pagina 167
alleen voor moment-compensatie en het verkrijgen van speciale effecten bedoelde mixers “HO-> NN*” door de instelling van hogere waarden dan gebruikelijk “misbruikt” voor de overdracht van het hoogteroersignaal op de roeren van het staartloze model. Omdat bij geen van de vleugelmixers de trimming van de digitale hoogteroer-trimhevel door de desbetreffende mixer wordt meegenomen, hebben we een alternatief nodig.
Pagina 168
aan de bovenste aanslag bevindt en de winglet-richtingsroeren bij het uitdraaien slechts proportioneel naar buiten moeten uitslaan.
Pagina 169
Programmeervoorbeeld: F3A-model F3A-modellen horen tot de categorie van motoraangedreven vleugelmodellen. Ze worden door een verbrandings- of een elektromotor aangedreven. Modellen met een elektromotor zijn niet alleen concurrerend in de internationale kunstvluchtklasse F3A, maar ook in de elektrokunstvluchtklasse F5A. Bij dit programmeervoorbeeld gaan we ervan uit dat u zich al bezig gehouden heeft met de programmering van de verschillende menu’s en dat het gebruik van de zender u intussen vertrouwd is.
Pagina 170
stuurtoew motor aan K1 stat achter m-stop -100% -150% ----- staart normaal rolr/welfkl 2 RO De overige instellingen, zoals in de afbeelding getoond, past u aan naar uw wensen. Eventueel is het noodzakelijk om voor het bedienen van het landingsgestel en de sproeiernaaldverstelling via het menu …...
Pagina 171
(hoogteroer) en/of om de lengte-as (rolroer) plaatsvinden. Dit is ook via “vrije mixers” van de MX-12 HoTT makkelijk in te stellen. Draait bv. het model bij naar rechts uitgeslagen richtingsroer in de meskant-vlucht om de lengte-as naar rechts weg, dan laat men het rolroer via de mixer licht naar links uitslaan.
Pagina 172
programmeren. Het model kan er zo in het geval van een storing niet zo makkelijk vandoor gaan en zaken beschadigen of zelfs personen verwonden. Wanneer u bovendien de Fail-Safe-positie van de roeren dusdanig programmeert, dat in het geval van storing het model licht dalende ronden gaat vliegen heeft u een goede kans dat het model ook bij een langer durende storing zelfstandig relatief zacht landt.
Pagina 173
Zoals zo vaak in het leven zijn er ook bij het programmeren van de MX-12 HoTT verschillende wegen en mogelijkheden, om een bepaald doel te bereiken. In het volgende voorbeeld wordt u een helder gestructureerde lijn aangeboden, om tot een zinvolle programmering te komen.
“basisinstelling” (bladzijde 73 ... 80) … gebonden worden. Wissel hiervoor naar de regel “geb. ontv.”: klokken 0:00 ----- fase 2 hover ----- autorotat ----- ontv.uitg. => geb. ontv. ----- Aanwijzing: Wanneer u na bevestiging van de modelkeuze in de basisaanduiding gedurende enkele seconden de melding ... BIND.
Pagina 175
“servo-instelling” verandert. Aanwijzing: Let u er op, dat bij de nieuwere GRAUPNER-MC- en MX-besturingen ten opzichte van de oudere radiobesturingen de eerste pitchservo en de gasservo met elkaar verwisseld zijn. Nu worden in het menu …...
50% liggen. Aanwijzing: Een instelmeter voor de rotorbladen, bv. GRAUPNER-instelhoekmeter Best.-Nr. 61, is bij het instellen van deze hoek erg makkelijk. Nu beweegt u de pitchknuppel helemaal terug naar de pitchminimum-positie. Afhankelijk van de vliegervaring van de piloot stelt u de waarde van punt 1 zo in, dat de bladhoek 0 tot -4°...
Pagina 177
Na het instellen van de pitchcurve zet u de autorotatie-schakelaar weer om en gaat u via een kort indrukken van de centrale ESC-toets van de linker vier-weg-toets weer terug naar de menulijst van de helimixers. Wissel naar de regel “K1-> gas”, om de gascurve in te stellen. Eerst moet het instelbereik van de stationairtrimming met de gascurve worden afgestemd.
Aansluitend wisselt u weer naar het menu “helimix”, schakelt u naar de zojuist ingerichte “fase 2” en wijzigt u de instellingen naar wens. Omdat de MX-12 HoTT een digitale trimming heeft worden in het heli-programma naast deze vliegfase-afhankelijke menu-instellingen ook de trimposities van de stuurfuncties “rollen”, “nicken” en “hekrotor”...
Voordat de zender geprogrammeerd wordt is het nodig om de regelaar volgens de voorschriften van de fabrikant in te bouwen en in te stellen. Natuurlijk biedt de MX-12 HoTT hier weer meerdere mogelijkheden, om in de individuele fasen verschillende toerentallen te realiseren. Een praktijkvoorbeeld inclusief de gaslimiter-functie vindt u vanaf bladzijde 106.
Voor het gebruik met één of twee ontvangeraccu’s. (simultane ontlading bij gebruik van twee accu’s) Passend voor 5- of 6-cellige NiMH- resp. 2-cellige LiPo- of LiFe-accu. Graupner/JR-, G3,5-, G2- en BEC-stekkersystemen. Drie instelbare hoogten voor de uitgangsspanning t.b.v. de ontvangerstroomvoorziening (5,1V / 5,5V / 5,9 V).
Pagina 182
General Engine-module Graupner HoTT Best.-Nr. 33610 Algemene sensor voor Graupner HoTT-ontvangers en modellen met verbrandings- of elektromotor: 2x temperatuur- en spanningsmetingen met waarschuwingsdrempels voor min. en max. spanning en min. en max. temperatuur Meting van celspanning individuele cellen en waarschuwing voor min. spanning ...
Pagina 183
Best.-Nr. 7168.6A Deze adapterkabel is samen met de apart leverbare USB-aansluiting Best.-Nr. 7168.6 nodig voor het updaten van ontvangers en sensoren. Met de bij de USB-aansluiting meegeleverde USB-kabel kan de zender MX-12 HoTT direct geupdated worden. Graupner HoTT adapterkabel Best.-Nr. 6466.S Deze adapterkabel is samen met de apart leverbare USB-aansluiting Best.-Nr.
Wij geven op dit product een garantie van 24 maanden De Fa. Graupner GmbH &Co. KG, HeNriettenstraße 94-96, 73230 Kircheim / Teck verleent vanaf de datum van aankoop 24 maanden garantie op dit product. De garantie geldt alleen voor de al bij aankoop van het product aanwezige materiaal- of functiegebreken.
Pagina 187
Voor drukfouten kunnen we geen verantwoordelijkheid nemen. Hoewel de informatie in deze handleiding zorgvuldig gecontroleerd is, kan voor fouten, onvolledigheden en drukfouten geen verantwoordelijkheid genomen worden. GRAUPNER behoudt zich het recht voor, de beschreven soft- en hardware- eigenschappen op ieder moment onaangekondigd te wijzigen.