40. Kompas en log
Met het voor deviatie gecorrigeerde kompas wordt na optelling van de variatie de ware
kompaskoers of True heading (HDG) bepaald. Dit is de stand van het schip, naar voren
gekeken t.o.v. het Noorden.
De Log snelheid (Speed) is de snelheid van het schip door het water in lengte richting en
wordt bij de meeste plezierjachten uit het VHW bericht gelezen.
De heading en speed vormen samen de vaartvector is het vectordiagram. In de vaartvector
zit geen zijwaartse snelheid (winddrift). Bij verlijeren bij stilstand en halve wind is vaartvector
daarom nul. Dit zijdelings verlijeren maakt dat het zog achter de boot niet in lijn staat met de
koerslijn (heading). Deze zoghoek kunt peilen of schatten en in WinGPS 5 Voyager opgeven
als getal bij Instrumentstatus of door de zogvector met de muiscursor te verslepen. De
zogvector geeft de grootte en richting aan waarmee het zog zich van de boot afbeweegt.
Professionele Log instrumenten op zeeschepen bepalen ook de dwarssnelheid van het schip
door het water. Als het VBW bericht, wat beide componenten bevat, in een toekomstige
WinGPS 5 Voyager versie wordt ondersteund dan kan de winddrift en de stromingsvector
volledig uit de NMEA instrumenten Kompas, Log en GPS worden bepaald.
Ondersteund worden de volgende berichten, waarmee de koerslijn (HDG, Heading) wordt
bepaald. WinGPS 5 Voyager selecteert hieruit het bericht met de hoogste update frequentie
en met de meeste informatie. In volgorde van prioriteit:
HDT
De ware koers, gecorrigeerd voor deviatie en variatie
HDM De magnetische koers, waar nog de variatie bij moet worden opgeteld
HDG De magnetische koers, waarbij (soms) nog de deviatie en variatie moeten worden
opgeteld
Let op: De variatie verschilt per gebied op aarde en dient handmatig te worden opgegeven,
tenzij uw kompas een HDT bericht verstuurd ! Per jaar zijn er kleine veranderingen, omdat
de magnetische Noordpool zich verplaatst.
Moderne elektronische kompassen beschikken over een autocallibratie optie. U vaart dan 1
of 2 rondjes in calibratiemode en de deviatietabel in de kompashardware wordt opgeslagen
en direct gebruikt voor de NMEA uitvoer.
Als deze optie niet aanwezig is kunt u in WinGPS 5 Voyager een eigen deviatietabel per
22.5 graad opgeven om de verstoring van het magnetische veld door uw schip te corrigeren.
Bij het HDM en HDG kunt via een vinkje aangeven of deze correctie op het bericht moet
worden uitgevoerd. Ook kunt u de variatie voor deze berichten aan of uit zetten.
Gebruikershandleiding WinGPS 5 Voyager 2014, © Stentec Software, juni 2014
79