HP Prime Graphing Calculator Calculus met de HP Prime Meer over de HP Prime te weten komen: http://www.hp-prime.nl Inhoud Kennismaking met de HP Prime....................2 Limieten, asymptoten en zoomen....................7 Introductie van de afgeleide......................12 De afgeleide functie ........................16 Impliciete differentiatie met analytische meetkunde............18...
De Aan-Uit toets zit links onderaan het toetsenbord. Bij het voor de eerste keer inschakelen van een nieuwe HP Prime opent een pop up scherm waarin de gebrui- ker wordt gevraagd de te gebruiken taal en een paar andere primaire instellingen te kiezen.
Pagina 3
Neem even een minuutje de tijd voor een verkenning van de inde- ling van het toetsenbord. De bovenste groep toetsen, met de zwarte ondergrond zijn vooral voor het navigeren van de ene naar de andere omgeving. De Home toets H brengt u naar het basis berekeningen scherm, de CAS toets C opent een vergelijkbaar scherm voor sym- bolische en exacte berekeningen.
Het Home Scherm Zet uw HP Prime aan en bekijk de verschillende onderdelen van het Home scherm. De blauwe balk aan de bovenkant is de titelbalk die geeft aan in welke omgeving u momenteel werkt, in dit geval is de Functie applicatie actief. Als u een Shift toets gebruikt verschijnt linksboven een indicator hiervan.
M(Plakken) kunt u een selectie kopiëren naar het klembord en vervolgens op ie- dere locatie van de cursor in de HP Prime weer plakken. Dit maakt het mogelijk gegevens uit te wisselen tussen verschillende applicaties. In combinatie met de virtuele rekenmachine kunt u data uit Excel binnen- halen naar de rekenmachine en die vervolgens weer versturen naar andere rekenmachines.
& (Clear) alle invoer wissen. HP Prime Applicaties en de bijbehorende weergaven Op iedere HP Prime staan diverse ‘voorgeladen’ app’s. Deze app’s zijn ontwikkeld voor onderzoek van een bepaald stuk wiskunde. Iedere app is opgedeeld over een of meerdere schermen. Meestal heeft een app een symbolische weergave, een grafische weergave en een numerieke weergave.
Kies V en de vierde optie voor een weergave van de grafiek in deci- male weergave. Met HP Prime is het gemakkelijk om te onderzoeken hoe de functie zich gedraagt voor grote waarden van X, veeg over het scherm van rechts naar links, zodat de waarden van x steeds verder oplopen.
Pagina 9
Laten we eens kijken naar een tabel met functiewaarden. Kies N en de tabel met numerieke waarden voor X en F1(X) verschijnt. Misschien loopt de waarde van X in de tabel op uw machine niet van 0 tot 0,9. Via en N kunt u de instellingen aanpassen.
Pagina 10
Vraag 2: Waarom is er geen uitkomst voor X=1? We kunnen het scherm van de HP Prime opsplitsen, zodat we de gra- fiek en de tabel naast elkaar in beeld krijgen, gebruik V en optie 2 Plot tabel. Gebruik nu enkele keren achter elkaar de optie om in te zoomen; Zoom en de vijfde optie X inzoomen.
X groot genoeg kiezen. Uitbreiding In de HP Prime applicatie Functie Limiet staan een tiental functies die op vergelijkbare wijze onderzocht kunnen worden, samen illustreren ze diverse vormen van limiet problemen. Verspreidt de applicatie over...
Pagina 12
Antwoorden Vraag 1 In het scherm hiernaast staan een aantal waarden, die kunnen bij u anders zijn. De waarde die door F1(X) steeds dichter benaderd wordt is 3. Vraag 2 Voor X=1 is de noemer gelijk aan 0 en delen door 0 kan niet.
Introductie van de afgeleide • HP Prime functionaliteit: Schetsen van de raaklijn aan de grafiek van een functie; evaluatie van het differentie quotiënt. • Wiskundige inhoud: Lokale lineariteit; differentieerbaarheid; limiet van een gemiddelde verandering van de helling van een grafiek in een punt;...
Pagina 14
HP-Prime slaat altijd de laatste cursor coördinaten op in de variabelen X en Y. Na het aanpassen van de scherminstellingen staat de cursor op de oorsprong (0,0). Deze coördinaten gaan we opslaan in de variabelen A en B. Voer in X Opsl.
Pagina 15
Vraag 5: Wat zal de limiet zijn van de differentie quotiënten als X naar 0 gaat? Deze limiet wordt de afgeleide waarde genoemd van de sin(X) voor X=0 en geeft de helling van de raaklijn aan de grafiek in dat punt. Als deze limiet bestaat is de functie differentieerbaar in dat punt.
Pagina 16
Antwoorden Vraag 1 De grafiek lijkt te veranderen in een rechte lijn. Vraag 2 Die lijken samen te vallen. Vraag 3 Voor X=0,2 is de Y coördinaat van de raaklijn ook 0,2. Vraag 4 F1(0,2)=0,198669330795 Het verschil van F1(0,2) en 0,2 is: 0,001330669205. Net iets meer dan 1 duizendste.
De afgeleide functie • HP Prime functionaliteit: Inzoomen in een grafiek en in een tabel; functie definiëren als een samenstelling van andere functies; het variabelen menu gebruiken om de systeem variabele Numstep in de functiedefinitie op te nemen. • Wiskundige inhoud: Definitie van de afgeleide functie Activiteit: Kies ! en selecteer de functie app.
Pagina 18
Tot slot nog een mooie HP Prime optie; het schetsen van een grafiek, kies Menu, kies dan Fcn en selecteer optie 1 Schetsen. Volg nu met uw vinger op het scherm een stuk van de sinusfunctie die het verschil weergeeft.
Impliciete differentiatie met analytische meetkunde • HP Prime functionaliteit: Geavanceerde grafieken applicatie; ge- bruik van grafiek instellingen variabelen; navigatie in de catalogus; gebruik van CAS voor impliciete differentiatie; gebruik van CAS voor het oplossen van vergelijkingen • Wiskundige inhoud: Impliciete differentiatie.
Pagina 20
CAS scherm met C. In de gereedschapskist zit de catalogus, gebruik b en tik op Catlg. Dit is de alfabetische lijst met alle commando’s die de HP-Prime kan uitvoeren, dat zijn er honderden. Om vlug te kunnen navigeren, kunt u...
Pagina 21
CAS pagina. Voer de uitdruk- king van de ellips in, gebruik nu kleine letters x en y, waar de HP-Prime in de CAS omgeving mee werkt. Sluit de opdracht af met de variabelen voor de impliciete differentiatie en gebruik ~ voor het verkrijgen van het resultaat.