13. Bediening
13.1 Functie
Er worden diverse oxiderende middelen gebruikt voor de ont-
smetting van zwembadwater en drinkwater, bijvoorbeeld (Cl
chloordioxide (ClO
) en ozon (O
2
Het is nodig om de concentratie te meten van het oxiderende
middel en de dosering er van te regelen vanwege verschillende
redenen:
•
Het ontsmettingseffect is vaak te zwak bij te lage concentra-
ties.
•
Te hoge concentraties hebben gevolgen:
– Gevaar voor de gezondheid
– Onaangename geur en smaak
– Corrosieschade
– Verhoogde bedrijfskosten.
De AQC-D3 potentiostatische meetcel wordt gebruikt voor het
meten van de concentratie van chloor (Cl
of ozon (O
) en is uitgerust met extra houders voor pH enkele
3
staaf elektroden en redox enkele staaf elektroden en ook voor
watersensor en geïntegreerde Pt100 temperatuursensor.
Het voorgeassembleerde systeem met Conex DIA, Conex DIS
en DIP wordt gebruikt wanneer de waarden van ontsmettingsmid-
delen, pH en redoxpotentiaal moeten worden bepaald en gere-
geld.
Het basiselement van de voorgeassembleerde systemen is de
AQC-D3 potentiostatische meetcel.
13.1.1 Werkingsprincipe van de meting
•
Monsterwater wordt genomen op een representatieve positie
en doorgegeven aan de meetcel via een geïntegreerd filter.
– De waterdoorstroming kan worden geregeld op de meetcel.
– Een watersensor (optioneel) bijvoorbeeld, dient voor het
activeren van een alarm of het uitschakelen van de regel-
functie wanneer er sprake is van een tekort aan monsterwa-
ter.
– Het middel dat bepaald moet worden (Cl
gemeten op de edelmetalen elektrode.
•
Het materiaal dat moet worden bepaald genereert een elektri-
sche stroom:
– In het µA-bereik
– Proportioneel aan de concentratie van de parameters Cl
ClO
en O
2
3.
– De meetcel wordt bestuurd door een potentiostaat die is
geïntegreerd in de meetversterker
– Er wordt een constante spanning aangebracht op de meete-
lektrode. Een exact gedefinieerd potentiaal van de wer-
kende elektrode blijft bekend m.b.v. de derde elektrode
(referentie-elektrode). Dit resulteert in een lineaire respons
voor de meetcel alsmede een stabiel nulpunt voor de
meting.
•
De Conex of DIP meetversterkers en controllers
– Versterken de stroom
– Berekenen deze m.b.v. kalibratieparameters
– Geven de concentratie weer als een digitale waarde
– regelen een gasdoseerunit of een doseerpomp als het
bestuurde apparaat.
13.1.2 Elektrodereiniging
Afzettingen op de meetelektrode en de tegenelektrode worden
continu verwijderd door een zacht, maar toch effectief reinigings-
mechanisme.
•
Dit waarborgt een uniforme gevoeligheid voor de meetcel over
een lange periode.
•
De reinigingsvleugel wordt hydraulisch aangedreven.
),
2
).
3
), chloordioxide (ClO
2
, ClO
of O
) wordt
2
2
3
,
2
13.1.3 Invloed van temperatuur
De stroom die wordt gegenereeerd op de elektroden hangt af van
de temperatuur van het monsterwater.
•
De meetwaarde neemt toe met ca. 4 % per 1 °C temperatuur-
toename.
•
Temperatuurvariaties kunnen worden gecompenseerd door de
meetversterker wanneer de temperatuurcompensatiefunctie is
geactiveerd.
– De temperatuur kan worden gemeten m.b.v. een Pt100 tem-
peratuursensor die is geïntegreerd in de meetelektrode.
– De temperatuurmeetsignalen worden overgedragen naar de
meetversterker en worden berekend m.b.v. de elektrodesig-
nalen.
13.1.4 Invloed van de pH-waarde op de chloormeting
Vrij, actief chloor wordt beschouwd als het totaal van moleculair
chloorgas (Cl
), hydrochloorzuur (HOCl) en hypochloriet anionen
2
(OCl-). Opgelost chloorgas in moleculaire vorm komt praktisch
niet voor bij de applicatie-afhankelijke pH-waarden (pH 4,5 tot
)
2
8,5), maar staat bloot aan hydrolyse in de aanwezigheid van
water, volgens de formule
Cl
+ H
O
HOCl + HCl
2
2
Het resulterende hypochloriet is het daadwerkelijke effectieve
component voor de desinfectie van het water. De dissociatie van
zuur aan anionen vindt primair plaats volgens een evenwicht,
afhankelijk van de pH-waarde volgens de vergelijking
HOCl + H
O
H
O+ + OCl-
2
3
% HOCl
100
80
60
40
HOCl
20
0
4
5
6
7
pH
Afb. 22 HOCl-OCl grafiek
De potentiostatische meetcel voor chloor bepaalt primair slechts
het deel van hypochloriet dat relevant is voor desinfectie.
Om dat de afhankelijkheid van de pH-waarde vrij groot is in het
daadwerkelijk relevante bereik tussen pH 7 en pH 8,5, moet deze
afhankelijkheid worden gecompenseerd in de meetversterker
wanneer de pH-waarde aanzienlijk varieert. De pH-waarde moet
daarom ook worden gemeten en de pH-compensatiefunctie moet
worden geactiveerd op de meetversterker.
13.2 Bediening
13.2.1 Inschakelen
Zie paragraaf 12.7 Inschakelen.
13.2.2 Bedrijfstoestand
Houd de installatie- en bedieningsinstructies aan
Voorzichtig
van de meetversterker en het bestuurde apparaat
(bijv. een gasdoseer unit of doseerpomp)!
•
De bediening van de meetcel in de bedrijfstoestand kunt u vin-
den in de installatie- en bedieningsinstructies voor de rele-
vante meetversterker.
De meetcel kan worden beschadigd wanneer de
Voorzichtig
referentie-elektrode B1 niet is aangesloten en de
elektriciteit wordt ingeschakeld!
-
% OCl
0
20
40
-
60
OCl
80
10 °C
30 °C
100
8
9
10 11
0 °C
19