Inhoudsopgave
Advertenties
Beschikbare talen
Beschikbare talen
Handleiding
Bij het selecteren van de gewenste stemming (Temperatuur) in het menu, zal op het display een lijst met historische
stemmingen worden getoond. U kunt de EQUAL kiezen, de gelijkzevende stemming die in alle liggingen goed
klinkt, maar ook één van de klassieke KIRNBERGER, WERCKMEISTER, PYTHAGOREAN,
MEANTONE of VALLOTTI temperaturen.
In het "natuurlijke"stemmingssysteem, gebaseerd op het akoestische verschijnsel van harmonisch klinkende stemmingen, zijn
twee belangrijke intervallen, de grote terts en de reine kwint die niet gelijktijdig zwevingsvrij zijn te realiseren. Daarom zijn
er door de eeuwen heen verschillende compromissen ontwikkeld, die bekend staan als 'TEMPERATUREN'.
Deze geven op verschillende wijzen voorrang aan de zuiverheid van bepaalde intervallen boven andere.
In de oude tijden en de Middeleeuwen tot het eind van de 15
met zijn reine kwinten gebruikt. Dit resulteerde in sterk zwevende en daarom onaangenaam klinkende grote terts intervallen,
die als dissonant werden beschouwd. De muziekpraktijk in die dagen was voornamelijk monodisch (eenstemmig) en als er in
polyfonie (meerstemmigheid) intervallen werden gebruikt, waren dat kwinten. In de beginperiode van de Renaissance met de
grootse opkomst van de vocale polyfonie, werd het grote terts interval steeds meer als consonant (zuiver) ervaren en gewaardeerd.
Instrumenten met een vaste stemming, zoals orgel en klavechord, werden hierop aangepast met een stemmingssysteem dat
bekend is geworden als het Middentoon systeem. Deze temperatuur wordt gekenmerkt door het weergeven van zuivere grote
tertsen, die ten koste gingen van zuivere kwinten. Deze Middentoon stemming is bijzondere belangrijk omdat deze tot de
standaard temperatuur werd verheven in het Europa van de 16
deze verdrongen door de Gelijkzwevende temperatuur, waarin de onzuiverheden in de intervallen op gelijke wijze zijn verdeeld.
Daarom is de Chorale, naast de moderne gelijkzwevende temperatuur, voorzien van de volgende vijf oude stemmingen,
waarvan de belangrijkste de Middentoonstemming is:
MIDDENTOON: Deze belangrijke stemming heeft 8 zuivere grote tertsen (Es –G, Bes – D, F- A, C –E, G _ B, D – Fis, A – Cis,
E –Gis) en 4 uiterst onzuivere tertsen (B – Dis, Fis – Ais, Cis – Eis, As – C). Van de kwinten is er één zeer dissonant, de
"wolfskwint"(Gis – Es). De chromatische opeenvolging van halve toonafstanden is in de Middentoonstemming nogal
onregelmatig. Dit geeft apart karakter aan composities met chromatische passages. Met deze temperatuur kan zeer zuiver
worden gespeeld in de volgende toonsoorten: C, D, G, A en Bes Majeur en Mineur.
De volgende stemmingen laten allen het gebruik van verhogingen en verlagingen toe, hoewel die met de meeste voortekens, in
tegenstelling tot de moderne gelijkzwevende stemming, een heel apart klankeffect geven:
WERCKMEISTER: Temperatuur, ontwikkeld door Andreas Werckmeister, aanbevolen voor de vertolking van Duitse muziek
aan het eind van de 16
de
eeuw.
KIRNBERGER: Temperatuur, ontwikkeld door Johann Philipp Kirnberger, een leerling van Bach, geschikt voor Duitse
barokmuziek en het oeuvre van J.S. Bach..
PYTHAGOREISCH: Oude temperatuur, opgebouwd met zuivere kwinten, met uitzondering van de "wolfskwint"(As – Es),
die erg vals is. Deze stemming dateert uit de Middeleeuwen en is daarom erg geschikt voor het spelen van werken uit die
periode.
VALLOTTI: Deze Italiaanse temperatuur is uitgevonden door Francescantonio Vallotti en werd later ook in Engeland door
Thomas Young gebruikt. Is in het bijzonder geschikt voor het vertolken van het 18
zo goed voor het Engelse repertoire uit dezelfde periode.
6. TEMPERATUUR
____ôäíïäóÜíäìô____Ö
EQUAL
KIRNBERGER
WERCKMEISTER
KORTE TOELICHTING OVER DE STEMMINGEN
Viscount
de
eeuw werd het Pythagoreïsche stemmingssysteem of temperatuur
en 17
eeuw. Pas in de tweede helft van de 18
de
de
de
eeuwse Italiaanse repertoire, maar even
55
Chorale 2 - Chorale P31
eeuw werd
de
Advertenties
Hoofdstukken
Inhoudsopgave
