13
Temperament (temperatuur)
De CS10 beschikt niet alleen over de zog. gelijkzwevende temperatuur die tegenwoordig algemeen gebruikelijk is,
maar ook over meerdere oudere temperaturen die tijdens de renaissance en de barok werden gebruikt. Probeer de
verschillende temperaturen uit om interessante effecten te bereiken of composities uit die tijd origineel te spelen.
U kunt ook een eigen temperatuur creëren.
* Deze Virtual Technician instelling heeft invloed op alle klanken.
B eschikbare types
Temperatuurtypes
Equal Temperament (piano)
(Equal P.only)
Pure Temperament
(Pure Major/Pure Minor)
Pythagorean Temperament
(Pythagorean)
Meantone Temperament
(Meantone)
Werckmeister III Temperament
(Werkmeister)
Kirnberger III Temperament
(Kirnberger)
Equal Temperament (flat)
(Equal Flat)
Equal Temperament
(Equal Stretch)
User Temperament
(User)
1. Temperatuur instelling kiezen
Wanneer u zich in het Virtual Technician menu bevindt (vanaf pag.
74):
Met de of knoppen kunt u de temperatuur instelling kiezen.
2. Temperatuur type kiezen
Met de of knoppen kunt u een gewenst temperatuur type
kiezen.
* Om de instelling weer op de grondinstelling terug te zetten drukt u
de
FUNCTION knop (RESET).
* Een verandering van deze instelling blijft zo lang bewaard, tot het
instrument wordt uitgeschakeld.
* Favoriete Temperament type instellingen kunt u voor altijd op
registratie geheugenplaatsen opslaan en op een willekeurig later
tijdstip eenvoudig weer oproepen. Nadere informatie hierover vindt
u op pag. 28 van deze handleiding.
Uitleg
Dit is de standaardinstelling. Wanneer een pianoklank is gekozen, wordt automatisch deze gelijkzwevende
getempereerde stemming gekozen. (Equal temperament).
* Wanneer een andere klank is ingesteld, wordt automatisch de reine getempereerde stemming gekozen.
Deze temperatuur, waarbij storende dissonanten bij tertsen en kwinten worden verwijderd, is ook
tegenwoordig nog gebruikelijk in de koormuziek. Wanneer u deze temperatuur kiest, moet u de toonsoort
waarin u wilt spelen zeer zorgvuldig kiezen, aangezien modulaties tot dissonanten leiden.
* De toonsoort van deze temperatuur moet correct worden ingesteld.
Bij deze temperatuur worden mathematische verhoudingen ingezet om de dissonanten bij kwinten te
verwijderen. Dit leidt tot problemen bij akkoorden, maar er worden zeer attractieve melodielijnen bereikt.
Bij deze temperatuur wordt een middentoon tussen een hele en een halve toon gebruikt om
dissonanten bij tertsen te verwijderen. Ze werd ontwikkeld om het ontbreken van consonanten bij
bepaalde kwinten van de reine Mersenne-temperatuur te compenseren.
Daarbij worden akkoorden geproduceerd die beter klinken dan bij de gelijkzwevende temperatuur.
Deze beide temperaturen liggen tussen de middentoons en de stemming van Pythagoras. Bij toonsoorten
met weinig voortekens leveren ze de welklinkende akkoorden van de middentoons stemming, maar
nemen de dissonanten bij een stijgend aantal voortekens toe, zodat dan de attractieve melodielijnen van de
stemming van Pythagoras mogelijk worden.
Beide temperaturen zijn door hun bijzondere eigenschappen het beste voor barokmuziek geschikt.
Dit is de „niet gecorrigeerde" versie van de getempereerde stemming, die de scala in 12 halve toonsafstanden
met exact dezelfde afstand indeelt. Dir leidt tot steeds dezelfde chordale intervallen bij alle 12 halve tonen. De
expressiviteit van deze stemming is echter beperkt en geen enkel akkoord klingt zuiver. Deze stemming is zuiver
mathematisch opgebouwd, heeft echter met het subjectieve horen van de mens weinig te maken.
Dit is de tegenwoordig populairste pianostemming en de normale stemming van het instrument. Deze
stemming is gebaseerd op de reine, getempereerde stemming - is echter aangepast aan de hoorgewoonten
van de mens.
U kunt uw eigen stemming door het veranderen van de toonhoogte van elke halve toonsafstand
binnen een octaaf zelf instellen.
89