APPENDIX
Begrippenlijst
PWM
Afkorting voor pulsbreedtemodulatie (pulse width modulation).
Door de pulsbreedte van een puls- of blokgolfvorm te variëren,
kunnen verschillende klankkleuren worden gemaakt.
Envelope
Een reeks parameters die het geluid in de tijd regelen. De vier
meest voorkomende parameters zijn Attack, Decay, Sustain en
Release, of afgekort: ADSR.
Het instrumenttype Syn op de M-solo gebruikt Attack, Decay en
Release. Een effect dat lijkt op traditionele orgelsustain kan
worden bereikt door Decay op het maximum in te stellen.
Oscillator (Syn)
Een schakeling die een continue golfvorm produceert. Een
oscillator is nodig voor een elektronisch muziekinstrument om
geluid te produceren. De M-solo biedt vier golfvormen (driehoek
zaagtand, blok en puls), die elk een eigen klankkleur hebben.
Virtual Multi-Contact (VMC)
Wanneer een toets wordt ingedrukt op een Hammond
toonwielorgel, worden 9 elektrische schakelcontacten gesloten.
Deze 9 contacten vertegenwoordigen de 9 toonhoogten die door
de Drawbars worden geproduceerd - de grondtoon plus 8
harmonischen. De contacten worden gesloten en geopend door
middel van 9 horizontale platte veren die 9 busbars aanraken.
Omdat de 9 contactrails fysiek gescheiden zijn, klinken de
harmonischen niet allemaal tegelijk, maar na elkaar. De "Key-
Click" op Hammond toonwielorgels is te danken aan deze fysieke
eigenschappen.
De M-solo maakt gebruik van Virtuele Multi-Contacten om deze
eigenschappen van een toonwielorgel te emuleren. U kunt de
aanspreektijd van de contacten en het Key click-niveau
aanpassen (p.27). Daarnaast kunt u een ritmische frase spelen
door de toetsen licht aan te raken en zo slechts enkele van de
Virtuele Multi-Contacten te activeren of de toetsen volledig in te
drukken om alle contacten te activeren (zie de illustratie
hieronder). Dit is een stijl die uniek is voor het Hammondorgel en
niet kan worden gerealiseerd op een piano of synthesizer.
De noten met kruiskop worden slechts licht aangeraakt en de ronde
noten volledig aangeslagen.
Tablet (tuimelschakelaar)
Een schakelaar om geluiden en effecten op een analoog orgel of
synthesizer te regelen.
To o n wiel org el
Een elektrisch muziekinstrument dat geluid genereert met behulp
van een "toonwielgenerator". Een reeks metalen wielen draait
rond naast magnetische opneemelementen. De standaard
configuratie is 91 afzonderlijke wielen, waarbij elk wiel een
verschillend aantal tanden of verhogingen heeft om ongeveer 7½
octaven te genereren
Transistor orgel
Een orgel dat transistors of solid-state-schakelingen gebruikt in
plaats van vacuümbuizen. Deze schakelingen werden veel gebruikt
in lichtgewicht combo-orgels die populair waren in de jaren '60 tot
en met de hedendaagse muziekperiode. De M-solo bevat drie (3)
combo-orgels in de vorm van de instrumenttypen - Vx, Farf en Ace.
Drawbarregistrati e
Drawbars instellen om verschillende klankkleuren te produceren.
Foldback
Op een Hammond B-3 is de laagste noot die door de 16' drawbar
kan worden geproduceerd de 2e "C" (C2) vanaf de linkerkant van
het klavier, terwijl de hoogste noot die door de 1' kan worden
gespeeld de 4e "F#" vanaf de linkerkant van het klavier is. De lagere
en hogere toetsen op het klavier repeteren ("Fold Back"). Ze
herhalen de hogere tonen (16') of lagere toenen (1') van de
naastliggende octaven.
Voetmaat
Een aanduiding van toonhoogte afgeleid van het pijporgel. Als een
klank of register bijvoorbeeld de aanduiding 8' krijgt, dan is de pijp
die gebruikt wordt om de laagste noot op een klavier te spelen
acht voet (8') lang, een 4' register gebruikt een pijp van vier voet
lang voor de laagste klaviernoot, enzovoort.
Leakage (overspraak)
Zoals eerder uitgelegd draait elk toonwiel naast een magneet. De
toonwielen zijn in aparte bakken gemonteerd om te voorkomen
dat de magneten frequenties van naburige wielen onderscheppen;
er kan echter nog steeds een kleine hoeveelheid stroom
"doorlekken", waardoor een fenomeen ontstaat dat wordt
aangeduid met Leakage (overspraak). De overspraak is meestal te
horen als een soort "cluster" dat bestaat uit veel frequenties die
tegelijk klinken. De hoeveelheid leakage van de M-solo kan worden
aangepast aan uw voorkeur (p.28).
34